Grenzen

Vijfentwintig eeuwen geleden gaf Parmenides het startsein voor de westerse filosofie met het stellen van een grens, en wel de grens tussen het zijn en het niet-zijn. En amper was deze grens gesteld, of Plato stapte er met even groot gemak weer overheen. Zowel de grens als de transgressie liggen dus, zo zou men kunnen stellen, aan de wortel van al het westerse denken. Voor ons bij Cimedart reden om het nummer dat nu voor u ligt in het teken van de grens en de grenzeloosheid te stellen. Want de grens en haar overschrijding, zo leren Parmenides en Plato, doordesemd alles dat bestaat (en niet bestaat).

Zo laat Lodewijk zien hoe de toenemende culturele betekenis van het kind onze tijd er een van grenzeloosheid heeft gemaakt; een tijd van transgressie van geografische lijnen, van culturele normen, en de transgressie van het zelf. Deze transgressie van het zelf komt ook terug in de overpeinzingen van Sybolt; het trekken van een grens tussen het individu en de groep staat centraal in het westerse rationaliteitsideaal. Bijna geen filosoof die een goed woord over heeft voor het kuddedier. Maar zijn wij in ons eentje niet hopeloos verloren, is onze wetenschap, onze verheffing, niet onvermijdelijk group think?

Zo hardnekkig is dit ideaal van rationaliteit, dat een van uw hoogleraren er een boek over gaat schrijven; de echte filosofie, zo is de gedachte altijd geweest, laat haar concrete situatie los en spreekt over het universele. Maar beoefenen we geen filosofie in een grote groep? In van die grote gebouwen die we universiteiten noemen? Wat voor gevolgen heeft dat, en moeten we ons daar rekenschap van geven?

Wel moeten we bij voorbaat onze excuses aanbieden; niet het hele nummer gaat over grenzen. In een apologie voor de apologie analyseert Mari van Stokkum onze praktijk van sorry roepen als we mensen opzij duwen op het station of de pas afsnijden op het fietspad. Eigenlijk toch ook een soort grensoverschrijding.

Tot slot willen wij u zoals gebruikelijk herinneren aan de mogelijkheid om kopij in te sturen. Ook uw zenuwen zijn een grens die over moet worden gestoken!